استان کردستان به علت داشتن تنوع آب و هوای بالا، کوهستانی بودن و مراتع بیشمار از دیرباز یکی از قطبهای دامپروری کشور بوده است. وجود ذخایر ژنتیکی بومی از جمله دام، طیور و زنبورعسل و با سازگاری مطلوب در استان کردستان موید این است که استان کردستان دارای استعداد کافی برای توسعه دام و دامپروری میباشد. از جمله نژادهای بومی مهم استان کردستانی میتوان به گوسفند نژاد کردی، بز مرخز، اسب کردی و نژاد زنبورعسل ایرانی که از نژادهای خاص و منحصر به فرد در جهان هستند، در این استان اشاره کرد.
با توجه به پتانسیل بالای دامپروری، اهمیت این رشته و جایگاه آن در استان کردستان، در ادامه مطلب آمار تعداد دام، طیور و زنبورعسل این استان به شرح ذیل ارائه شده است:
آمار جمعیت دامی استان کردستان:
در مجموع تعداد 2575006 راس دام (شامل؛گوسفند و بره، بز و بزغاله، گاو و گوساله و تکسمیان) و 3450664 واحد دامی در استان کردستان وجود دارد که جزئیات آن به تفکیک هر نوع دام در تصویر پایین به طول کامل ارائه شده است.
آمار طیور صنعتی استان کردستان:
در مجموع تعداد واحدهای دارای پروانه بهره برداری طیور (شامل؛ مرغ گوشتی، مرغ تخمگذار، مرغ مادر گوشتی و سایر ماکیان) با ظرفیت 16245624 قطعه برابر با 793 واحد است که از این تعداد واحد دارای پروانه بهره برداری، تعداد 734 واحد با ظرفیت 15323124 قطعه فعال و تعداد 59 واحد با ظرفیت 9225000 قطعه راکد است. جزئیات تعداد و ظرفیتهای واحدهای دارای پروانه بهره برداری مرغ گوشتی، مرغ تخمگذار، مرغ مادر گوشتی و سایر ماکیان به تفکیک در تصویر ذیل آورده شده است.
آمار زنبورستانهای استان کردستان:
استان کردستان به دلیل داشتن شرایط اقلیمی مناسب، کوهستانهای مرتفع و مراتع بیشمار، یکی از استانهای مستعد برای امر پرورش زنبورعسل و یکی از قطبهای زنبورداری کشور است. در حال حاضر براساس آخرین سرشماری 7600 زنبوردار مشغول امر پرروش زنبورعسل در این استان بوده و 280000 کلنی زنبورعسل (مجموع کلنی بومی و مدرن) در استان کردستان وجود دارد که جزئیات آن در تصویر پایین ارائه شده است.
آمار تولیدات دام، طیور و زنبورعسل استان کردستان:
آمار تولیدات فرآوردههای دام، طیور و زنبورعسل استان کردستان به همراه ارزش تولید، سرانه تولید و سرانه مصرف آنها به تفکیک هر فرآورده در تصویر ذیل ارائه شده است. با توجه به ظرفیتهای دام، طیور و زنبورعسل موجود در استان کردستان، در مجموع تولیدات دام، طیور و زنبورعسل استان 392436 تن (سال 1400) بوده که این مقدار تولید معادل 64950855 (میلیون ریال) ارزش تولید دارد.
مجتمعهای بزرگ گاو شیری استان کردستان:
در مجموع، تعداد 112 واحد احداثی بزرگ گاو شیری به ظرفیت 3360 راس گاو شیری در استان کردستان وجود دارد که از این تعداد، 78 واحد به بخش خصوصی واگذار شده و در حال حاضر 15 واحد از این تعداد فعال میباشد. جزئیات مجتمعهای بزرگ گاو شیری استان کردستان به تفکیک هر شهرستان، محل اجراء، تعداد واحدهای احداثی، ظرفیت، تعداد واحدهای واگذار شده و تعداد واحدهای فعال در تصویر ذیل ارائه شده است.
مجتمعهای کوچک دامداری روستایی استان کردستان:
در مجموع، تعداد مجتمعهای کوچک دامداری (از قبیل پرورش گاو شیری، پرواربندی گوساله و پرواربندی بره) روستایی استان کردستان 16 واحد به ظرفیت 12250 راس میباشد. جزئیات این مجتمعهای کوچک به تفکیک هر دام در تصویر پایین ذکر شده است.
کارخانجات و صنایع فعال وابسته به تولیدات دامی استان کردستان:
با توجه به پتانسیل بالای صنعت دامپروری و اهمیت آن در معیشت مردم استان کردستان، این استان یکی از استانهای پیشرو در زمینه تاسیس کارخانجات و صنایع فعال وابسته به تولیدات دامی در کشور میباشد. تعداد واحدها و ظرفیت کارخانجات و صنایع فعال وابسته به تولیدات دامی به تفکیک هر دام و فرآورده در تصویر پایین ارائه شده است.
پروژههای شاخص بخش دام، طیور و زنبورعسل استان کردستان:
در حال حاضر چند پروژه مهم از قبیل طرح پیشران افزایش تولید گوشت قرمز، پروژه سرشماری و میکروچیپ گذاری اسب اصیل کردی، پروژه توسعه صنعت زنبورداری، پروژه پرورش کرم ابریشم و پروژه گاز رسانی به واحداهای مرغداری در معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان در حال اجراست که میزان ظرفیت و پیشرفت هر کدام از این پروژهها در ادامه مطلب ذکر شده است.
طرح پیشران افزایش تولید گوشت قرمز:
طرح پیشران افزایش تولید گوشت قرمز از چند سال قبل با هدف افزایش تولید گوشت قرمز با پیش بینی 13000 تن و اشتغالزایی 7269 نفر در استان کردستان شروع شده که جزئیات این طرح، عملکرد فعلی و حجم عملیات انجام شده آن در تصاویر پایین ارائه شده است.
پروژه اسب کرد:
براساس بررسیهای صورت گرفته، جمعیت اسب در استان کردستان تعداد 2100 راس میباشد که از این تعداد 1500 راس نژاد کرد اصیل، 150 راس دورگ و مابقی از سایر نژادها میباشند. همچنین، تاکنون میکروچیپ گذاری 880 راس اسب نژاد کرد اصیل و خون گیری جهت تهیه کتاب انساب صورت گرفته است.
پروژه توسعه زنبورداری:
با توجه به پتانسیل بالای استان کردستان جهت امر زنبورداری، حمایت از قشر روستایی و جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستائیان به شهرها، پروژه توسعه زنبورداری از چند سال قبل در استان کردستان شروع شده که تاکنون این پروژه 325 نفر را در 30 روستای استان کردستان تحت پوشش قرار داده است. جزئیات کامل این پروژه از قیبل شهرستانها و روستاهای محل اجرا، تعداد افراد تحت پوشش، تعداد کلنیهای توزیع شده و میزان اعتبار اختصاص یافته به این امر در تصویر ذیل به تفکیک ارائه شده است.
پروژه پرورش کرم ابریشم:
تاکنون پروژه کرم ابریشم در شهرستانهای سنندج، بانه و بیجار این استان اجرا شده و تعداد 15 نفر جهت پرورش کرم ابریشم آموزش دیدهاند. جزئیات این پروژه از قبیل تعداد افراد آموزش دیده، تعداد نوغاندار، مقدار تخم نوغان دریافتی و میزان تولید پیله تر در شهرستانهای نامبرده در تصویر پایین به طور کامل ارائه شده است.
پروژه گاز رسانی به واحدهای مرغداری:
تاکنون در استان کردستان در مجموع تعداد 723 واحد مرغ گوشتی، مرغ تخمگذار و مرغ مادر گوئشتی با ظرفیت در مجموع 15262350 قطعه وجود دارد که گاز رسانی شده است. همچنین، در مجموع تعداد 59 واحد مرغ گوشتی، مرغ تخمگذار و مرغ مادر گوئشتی با ظرفیت در مجموع 848800 وجود دارد که تحت پوشش سوخت گازروئیل هستند که جزئیات این پروژه به تفکیک هر واحد در تصویر پایین ذکر شده است.
تصاویری از نژادهای دام بومی استان کردستان
