جنگل و مرتع دستاوردها

دستاوردهای شاخص بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع

عمده دستاوردهای بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع شامل اجرای بیش از 180 طرح تحقیقاتی (خاتمهیافته)، تألیف و انتشار 19 جلد کتاب، ارائه بیش از 280 مقاله در نشریات علمی و کنفرانس‌های معتبر داخلی و خارجی، انتشار شش اثر ترویجی در تالار ترویج دانش و فنون کشاورزی، برگزاری بیش از 300 کارگاه آموزشی و دوره انتقال یافته‌های تحقیقاتی و مشارکت در فعالیتهای اجرایی مرکز هستند که درادامه، به مهمترین این دستاوردها اشاره میشود.

  • اعطای «جایزه بنیاد البرز» به آقای مهندس حسین معروفی، هیئت‌ علمی بازنشسته به‌عنوان یکی از پنج دانشمند برتر کشور در سال 1397
  • معرفی 12 گونه درختی و درختچه‌ای برای ایجاد ذخیره‌گاه در استان کردستان
  • راه‌های مقابله با پیامدهای آتش‌سوزی در جنگل‌های استان کردستان
  • شناسایی و ثبت دانش و فن‌آوری‌های بومی جوامع محلی در جنگل‌های زاگرس (استان کردستان)
  • سنجش و پایش ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک و عناصر برگ با تأکید بر پدیده زوال بلوط در جنگل‌های زاگرس در استان کردستان (فاز اول)
  • سنجش و پایش زوال درختان بلوط در جنگل‌های زاگرس (فاز اول)         
  • سنجش و پایش اندوخته کربن در جنگل‌های زاگرس استان کردستان (فاز اول)
  • پایش آفات و بیماریهای جنگل‌ها و مراتع حوزه زاگرس 
  • ارزیابی برخی شاخص‌های زیستی در جنگل‌های بلوط ناحیه رویشی زاگرس در استان کردستان (فاز اول)
  • سنجش و پایش ساختار توده‌های جنگلی زاگرس
  • آشکارسازی روند تغییر اقلیم و پایش خشکسالی و گردوغبار در سایت‌های زوال جنگل‌های زاگرس      
  • پتانسیل‌یابی و برنامه اقدام توسعه زراعت چوب در استان کردستان          
  • تاسیس کلکسیون گونههای گیاهی دارویی بومی استان کردستان، در راستای کاهش تخریب جنگل‌ها و مراتع (فاز اول)   
  • تعیین ضریب شکل تنه و تهیه جدول حجم یک عامله (تاریف) و دو عامله برای چهار گونه اصلی صنوبر در هشت استان صنوبرخیز کشور به‌روش غیرمخرب     
  • ارزیابی اقتصادی کشت تلفیقی صنوبر تبریزی(Populus nigra) با برخی از گیاهان زراعی، علوفه‌ای و داروئی در مناطق خارج از شمال کشور        
  • بررسی پراکنش و مساحی صنوبرکاری‌های کشور با استفاده از داده‌های ماهواره Sentinel 2
  • معرفی مناسب‌ترین ارقام صنوبر‌های تاج‌باز (Populus deltoides W. Bartram ex Marshall) و تاج‌بسته (P. nigra L.) برای کشت در شهر سنندج
  • تهیه نقشه پراکنش و تیپ‌بندی گونه بنه (Pistacia atlantica Desf.) در استان کردستان
  • ارزیابی عوامل بوم‌شناختی مؤثر بر کمیت روغن میوه بنه
  • تعیین شرایط مناسب برای کاشت بنه
  • تهیه نقشه تیپ‌های مرتعی استان کردستان
  • تعیین ارزش رجحانی گونه‌های مهم مرتعی در استان کردستان
  • ارزیابی کیفیت علوفه گونه‌های مهم مرتعی در استان کردستان
  • تعیین رفتار چرایی دام با استفاده از GPS
  • شناسایی حدود 15000 نمونه گیاهی موجود در هرباریوم کردستان (HKS)
  • معرفی 24 گونه گیاهی جدید برای دنیا
  • معرفی 16 رکورد گیاهی جدید برای ایران
  • تهیه گیاگان (Flora) مصور استان کردستان
  • تعیین حد مجاز بهره‌برداری برای گونه‌های کلیدی مرتع در استان کردستان
  • مطالعه روش‌های مناسب شکست خواب بذر در چند گونه مهم مرتعی
  • ارزیابی میزان تولید، غنا و مصرف گونه‌های مهم مرتعی در استان کردستان
  • معرفی مناسب‌ترین سیستم چرایی در منطقه سارال در استان کردستان
  • گزارش عدم کارایی کودپاشی در مراتع استان کردستان
  • شناسایی مهم‌ترین شاخص‌های کیفیت خاک در مراتع سارال استان کردستان
  • تعیین زمان کشت و مقدار مناسب بذر در زراعت دیم اسپرس زراعی (Onobrychis viciifolia Scop.)
  • معرفی گونه‌های اسپرس برای دیم‌زاهای کم‌بازده
  • ایجاد کلکسیون گل ‌محمدی (Rosa damascena Mill.) با 49 ژنوتیپ ایران
  • معرفی اولین رقم گل‌ محمدی (کاشان 93) در ایران
  • تعیین ژنوتیپهای گل ‌محمدی با سازگاری عمومی برای استان کردستان و دارای سازگاری خصوصی برای شهرهای سنندج، سقز و مریوان
  • کشت و تکثیر 10 گونه مرزه (Satureja spp.) بومی ایران
  • تعیین پنج گونه مرزه سازگار با آب‌و‌هوای شهر سنندج
  • معرفی گونه برتر مرزه براساس عملکرد و ترکیب‌های اسانس در سنندج
  • تعیین نیاز کودی گونه‌های برتر مرزه در سنندج
  • بررسی شرایط بوم‌شناختی رویشگاه‌های آویشن (Thymus spp.) در استان کردستان
  • کشت و بررسی سازگاری پنج گونه آویشن در شرایط دیم
  • مقایسه ترکیبات اسانس گونه‌های آویشن در طبیعت و مزرعه
  • تکثیر گونه در معرض خطر Tetrataenium lasiopetalum (Boiss.) Manden. با نام محلی «کاشمه»
  • تکثیر گونه در معرض خطر Johreniopsis scoparia (Boiss.) Pimenov
  • ارزیابی اسانس سه گونه مهم بومادران (Achillea spp.) در استان کردستان

پروژه‌های درحال‌انجام در بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع

  • پایش ویژگی‌های خاک جنگل‌های زاگرس (فاز دوم)    
  • پایش اندوخته کربن جنگل‌های زاگرس (فاز دوم)        
  • پایش پوشش گیاهی جنگل‌های زاگرس (فاز دوم)        
  • ارزیابی تغییرات ویژگی‌های کمی ساختار جنگل‌های تحت کشت زیر آشکوب در جنگل‌های زاگرس (استان‌های کردستان، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان ,کرمانشاه)   
  • شناسایی، ثبت، طبقه‌بندی و تهیه نقشه‌ عرصه‌های موجود آگروفارستری (کشت تلفیقی درختان با محصولات زراعی) در برخی از مناطق مختلف کشور        
  • ارزش‌گذاری خدمات فرهنگی بوم‌سازگان در جنگل‌های شهرستان مریوان  
  • ارزیابی اثربخشی برخی طرح‌های جنگلداری مرتبط با ماده 3 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور-مطالعه موردی، استان کردستان (فاز اول)    
  • بررسی سازگاری زراعی و تولید برخی از گیاهان دارویی در شرایط مختلف دیم کشور           
  • تأثیر عملیات پرورشی تنک کردن در بهبود ساختار توده های شاخه زاد بلوط استان کردستان (فاز نهایی)
  • پایش پوشش گیاهی اکوسیستم‌‌های مرتعی ایران- گون‌‌زارهای زاگرسی- استان کردستان- سایت سارال
  • شناسایی عوامل بیماری زای مرتبط با زوال در گون‌زارهای درختچه ای    
  • تحلیل مکانی و آسیب‌شناسی سیستم‌های بهره‌برداری سنتی در جنگل‌های زاگرس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مشارکتی (PGIS)           
  • پایش کیفی مراتع استان کردستان
  • ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر رویشگاه گونه‌های مهم مرتعی ایران بر پایه مدل پیش‌بینی اقلیم
  • تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و بوم‌سازگان‌های استان کردستان
  • کاربردهای تاکسونومیکی ریخت‌شناسی گل در جنس گل گندم
  • مطالعات فلوریستیک کوه شاهو
  • سنجش و پایش پوشش گیاهی توده‌های جنگلی زاگرس در استان کردستان

درادامه به تعدادی از گونه‌های گیاهی جدید معرفی‌شده برای دنیا توسط بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع اشاره شده است.

جنگل

Allium kurdistanicum Maroofi & Fritsch Family: Amaryllidaceae

Allium kurdistanicum Maroofi & Fritsch Family: Amaryllidaceae

  • Allium sanandajense Maroofi & Fritsch Family: Amaryllidaceae

    Allium sanandajense Maroofi & Fritsch Family: Amaryllidaceae

  • Muscari kurdicum Maroofi Family: Liliaceae

    Muscari kurdicum Maroofi Family: Liliaceae

  • Campanula kurdistanica Advay & Maroofi Family: Campanulaceae

    Campanula kurdistanica Advay & Maroofi Family: Campanulaceae

  • Pentanema kurdistanicum Maroofi & Ghaderi Family: Asteraceae

    Pentanema kurdistanicum Maroofi & Ghaderi Family: Asteraceae

  • Crocus danfordiae subsp. kurdistanicus Maroofi & Assadi Family: Iridaceae

    Crocus danfordiae subsp. kurdistanicus Maroofi & Assadi Family: Iridaceae

  • Ornithogalum sanandajense Maroofi Family: Liliaceae

    Ornithogalum sanandajense Maroofi Family: Liliaceae

  • Cephalaria kurdistanica Maroofi, Tabad & A. Rastegar Family: Caprifoliaceae

    Cephalaria kurdistanica Maroofi, Tabad & A. Rastegar Family: Caprifoliaceae

  • Acer iranicum M. Mohtashamian & A. Rastegar Family: Sapindaceae

    Acer iranicum M. Mohtashamian & A. Rastegar Family: Sapindaceae